کاهش جریان هدایت گرمایی
دیوارها و سقف
فرایند انتقال گرما از مصالح ساختمانی به داخل یا خارج ساختمان را هدایت گرمایی میگویند. مقدار انرژی گرمایی که به این روش از یکسوی دیوار، به سوی دیگر آن منتقل میشود، به جنس و سطح دیوار، اختلاف دمای دو طرف و مدت زمان انتقال بستگی دارد. برای کنترل میزان اتلاف از این طریق، علاوه برانتخاب جنس مناسب دیوار، میتوان سطح دیوارهای جانبی را کنترل کرد. یعنی در جایی که باید اتلاف کم شود، شکل خانهها و سقفها را طوری انتخاب میکنند که نسبت سطح به حجم آنها کمترین باشد.
برای اینکه درک دقیقتری از این موضوع داشته باشید، تمرینی انجام دهید. فرض کنید میخواهید اتاقی با حجم 40 متر مکعب بسازید. برای هر کدام از شکلهای زیر، سطح خارجی اتاق شما ( یعنی مجموع سطوح جانبی و سقف) چه مقدار خواهد بود؟
نسبت سطح خارجی به حجم را برای شکلهای زیر با هم مقایسه کنید.
البته انتخاب شکل مناسب ساختمان چندان هم کار آسانی نیست، زیرا طراح باید شکلی را انتخاب کند که برای ساختمان مورد نظر کارایی کافی را داشته باشد. مثلا برخی ساختمانها نباید ارتفاع زیادی داشته باشند. در اینگونه موارد، معمولا طراحان شهری، با کنارهم چیدن چند ساختمان، سطوح جانبی مجموع را کاهش میدهند.
شکل 3 – ساختمان های فشرده کنار هم
در بعضی نقاط آبوهوایی لازم است گرمای ساختمان با بیرون تبادل شود تا فرآیند خنکشدن بنا بهخوبی اتفاق بیفتد. در این مناطق بنا به گونهای طراحی میشود که سطح دیوارهای جانبی که آفتابگیر نیستند، تا حد امکان زیاد باشد.
کف خانه
در نقاطی با سرما یا گرمای بسیار زیاد هوا و زمین، لازم است روشی برای کفسازی ساختمان اتخاذ شود که تبادل حرارتی ساختمان با زمین کف، حداقل شود. معمولا در این مناطق از زیرزمین بهعنوان عایق حرارتی کف ساختمان استفاده میشود. در این حالت لازم است جلوی نفوذ هوا و باد به زیرزمین گرفته شود. همچنین عمق زیرزمین نباید زیاد باشد تا جریانهای همرفتی هوا در آن اتفاق نیفتد.